Shkrimtari i detit, zhytës e peshkatar në tre kontinente

Bisedë me Mësuesin e Merituar Bardhyl Xhama –

-Botuar ne gazetën “Ndryshe”,  8 janar 2009-

Me  Bardhyl Xhamën e kishim  lënë të takoheshim  në kafen e lulishtes së “Dajtit”, ku ai kalon çdo ditë një orë të kohës së lirë me bashkëfshtarët e tij të nderuar në të vetëquajturin “Parlamenti i Fterrës”.

U ulëm në një tavolinë të veçantë para Laptopit që Bardhyli e kishte marrë me vete, si dhe fotografi e dukumente të shumta të kohës së shkuar, që duheshin për temën që do të trajtoja.

Mbeta që në fillim i befasuar nga ato që pashë në kompjutër  e dëgjova nga biseda që bëra me të. E dija që Bardhyli mbante titullin Mësues i Merituar, e dija dhe që ishte shkrimtar për fëmijë e qe nderuar dhe me “Çmimin e Karrierës”. Por disa anë të tjera të jetës së tij më joshën së tepërmi dhe më hapën një dritare të re për këtë njeri disi të jashtëzakonshëm e të gjithanshëm. Duke qenë shembull frymëzues dhe tejet i nderuar në të gjitha detyrat që ka kryer, Bardhyl Xhama ka ditur ta shfrytëzojë me veprimtari  aktive edhe kohën e lirë, duke u marrë me art( teatër, kor, balet); me sport ( basketboll, voleiboll, futboll, hendboll, atletikë, pingpong; me letërsi ( ka shkruar poezi, përralla, tregime e rrëfenja, novela, romane, pjesë për teatrin e kukullave, skenarë televizivë, etj), me zhytje e peshkim  në shumë dete e oqeane. Kjo ka patur ndikim të veçantë në krijimtarinë e tij letrare, ndaj quhet dhe “shkrimtar  detit”. Por, njëkohësisht, këto veprimtari e kanë mbajtur atë të fortë, të freskët, të gjallë e buzëgaz me të gjithë, edhe pse në qershor të vitit që shkoi  mbushi 75 vjeç. Por për këtë gjendje të mirë shpirtërore e fizike ai thotë me bindje se meritë të veçantë ka gruaja, Feraseti, me të cilën para dy muajsh festoi 55 vjetorin e  martesës.

Pikërisht për këtë jetë të veçantë, jashtë kohës së punës,  do ta zhvillojmë këtë bisedë. Por, fillimisht, le ta njohim shkurt:

1. Kush është Bardhyl Xhama

Siç thamë, i ka kaluar  të 75 vitet.  Ka lindur në Fterrë të rrethit të Sarandës më 13 qershor  1933. I përfundoi me rezultate të larta të gjitha vitet e shkollimt, filloren në vendlindje, shtatëvjeçaren e të mesmen në Gjirokastër. Në vitin 1953, sa mbaroi maturën me deftesën “shkëlqyer”, Ministria e Arsimit e emëron “profesor” në gjimnazin e Gjirokastrës, po aty ku një vit më parë ishte nxënës. Vazhdon pastaj karriera e tij mësues e drejtor shkolle në Delvinë, inspektor arsimi e drejtor gjimnazi në Sarandë. Gjatë kësaj kohe, në vitin 1960,mbaron UT për gjuhë letërsi me korrespondencë. Në vitin 1969 transferohet në Tiranë e punon për gati 20 vjet si redaktor e sekretar kolegjiumi në gazetën “Mësuesi”, zevendësdrjtor në Shtëpinë Botuese të Librit Shkollor dhe më në fund Shef i Sektorit të Gjuhës e të Letërsisë në Institutin e Studimeve Pedagogjike, nga ku doli në pension në vitin 1989.

Puna e tij si mësues e drejtues shkoillash, si redaktor dhe drejtues gazete, si studiues e drejtues  i punës shkencore pedagogjike në arsim, është çmuar nga kolegët, mësuesit e nxënësit, por dhe nga organet e pushtetit të kohës. Ndaj, veç medaljeve e nderimeve të tjera, ai mban dy Urdhëra “Naim Frashëri”, të klasit të Dytë dhe të Tretë, si dhe titullin ‘Mësues i Merituar”.

2.  Peshkatar, notar e zhytës në tre kontinente 

Duket e pabesueshme, por është e vërtetë. Bardhyl Xhama ka notuar dhe është zhytur në detet Jon e Adriatik, në detin e Zi, në detin Egje dhe Marmara, në oqeanin Atlantik në brigjet e Amerikës. Por dhe në disa liqene, si në të Butrintit, të Ohrit, të Shkodrës e në shumë liqene të vegjël të Amerikës. Thotë se i ka mbetur merak që nuk ka patur mundësi të notojë e të zhytet edhe në liqenin e Prespës.

Bardhyli na shpjegon:

“Pasionin për detin e kam që nga fëmijëria. Klasën e pestë fillore e kreva në Sarandë, ku babai im ishte mësues. Atëhere vetëm sa dija të qëndroja mbi ujë, nga noti që kisha mësuar në pellgjet e lumenjve të fshatit, apo nga ndonjë rast notimi në bregdetin e Borshit, që e kishim pranë fshatit. Por dalngadalë deti dhe noti u bënë pasioni im i veçantë, që më shoqëruan tërë jetën, deri dhe sot që jam i moshuar.

Por, po e them me plot gojën se asnjëherë nuk kam qenë notar i dalluar, edhe pse notoj në të gjitha stilet, edhe pse në Sarandë në vitet 60 jam marrë vullnetarisht edhe me stërvitjen e fëmijëve të vegjël, disa prej të cilëve u bënë dhe kampionë kombëtarë, edhe pse disa herë kam shoqëruar ekipe noti nëpër kampionate.

Zhytja erdhë më vonë. Peshkimi me grep, duke ndenjur orë të tëra brigjeve të detit apo në liqene, filloi të më mërzitej. Jo vetëm se gjuetia nuk ecte dhe aq mbarë, por mbi të gjitha unë isha tip i lëvizshëm e nuk më pëlqente qëndrimi në vend, plogështia.

Në Sarandë kishte të rinj zhytës e peshkatarë të talentuar, që më afruan dhe mua në grupin e tyre e më ndihmuan si të zhytesha me pistoletë gjuetie dhe të  qëlloja në shenjë. Ky lloj sporti  ishte i mrekullueshëm në çdo pikëpamje, më joshi, më frymëzoi, prandaj i vura vetes detyrë të bëhesha dhe unë një zhytës e peshkatar i zoti.

Dhe them se ia arrita. Pastaj ne mësuesit krijuam grup më vete, me në krye Vangjel Dhimën, ku bënte pjesë dhe Gëzim Dusha. Fillimisht, mjetet e gjuetisë i përgatisnim në Sarandë, ku kishte mjeshtër duarartë, kryesisht pistoletat metalike me shigjeta teke e treshe, që tërhiqeshin e lëshoheshin me llastika. Maska e lopatëze notimi kishim. Zhyteshim me trup të lirë, duke mbajtur sa më shumë frymën nën ujë. Nuk bëhej fjalë për bombola oksigjeni, askush në Sarandë nuk kishte të tilla. S’kemi lënë vend brigjeve të Sarandës, që nga Kepi i Stillos e deri në Borsh, pa u zhytyr me mijëra herë. E njihnim detin me pëllëmbë, çdo shpellë, çdo skutë, çdo të çarë ku mund të gjenim peshq. Ndersa  liqenin e Butrinit e kishim si rezervat, kur me një të shkuar gjuanim me zhytje deri në 10 - 15 kilogramë koca, qefuj, ngjala, levrekë,etj”.

E pyes nëse kishte rreziqe në këtë lloj gjuetie, se deti është i bukur nga larg, por i frikshëm kur zhytej në të.

Bardhyli më thotë se në vitet 60 e 70 fundeti i Jonit, veçanërisht pranë brigjeve shkëmbore rreth Sarandës, ishte një mrekulli më vete. Kishte një larmi fantastike të botës së gjallë, të dukej vetja si në një kopsht me ngjyra, ku gëlonin lloj-lloj peshqish me madhësi e ngjyra të ndryshme. Të mos harrojmë se në atë kohë nuk guxonte kush të përdorte dinamit e të shkatërronte florën e faunën e detit. Ndaj dhe kishte peshk me bollëk. Dhe vazhdon:

- Eh, tani gjithçka është shkatërruar. Dinamiti dhe gjuetia pa kriter kanë masakruar brigjet e detit. Para pesë e gjashtë vjetësh provova një herë të zhytesha në brigjet e Manastirit të Sarandës, ku më parë kishim lënë nam...Poshtë detit shkretëtirë! Rrallë të shihte syri ndonjë peshk të vogël.

Le të kthehemi tani të rreziqet. Bardhyli thotë se ato janë të pranishme në thellësitë e detit. Rëndësi ka t’i parashikosh, t’u shmangesh, por kur i has, duhet të dish si të shpëtosh jetën. Dhe vazhdon:

“Kam dhe unë ndonjë histori rreziku. Një herë, i zhytur në katër-pesë metra  thellësi, qëllova me pistoletë një kocë të madhe në një zgavërr shumë të ngushtë. Tërhoqa shigjetën që ta nxirrja bashkë me peshkun, por koca e plagosur hapi flatrat me gjëmba, gati u dyfishua, dhe nuk kishte burrë nëne ta shkulte. U zhyta pak më thellë, zgjata dorën e djathtë dhe e mbërtheva mirë, por kur u orvata ta tërheq, më ngeli dhe dora brenda në zgavërr, se e futa të sheshtë dhe doja ta nxirrja grusht, me gjithë kocë. Fryma po më mbaronte. Po dhe peshkun nuk doja ta lëshoja. Atëhere mbështeta dorën e majtë për shkëmbi, përdora gjithë forcën dhe e shkëputa peshkun nga zgavra. Kur dola mbi ujë, pashë gjakun që po më rrithte çurkë, ndërsa një copë lëkure më mungonte nga dora.

Një herë tjetër po gjuanim oktapodë. Qëllova me pistoletë me majën katërshe njërin prej tyre, goxha të madh, të strukur në një shpellë të errët. Nuk e kuptova në e godita, se ai lëshoi atë bojën e zezë maskuese dhe u rras më thellë. Dola lart, mora frymë dhe u zhyta drejt e mbi oktapodin. Futa dorën, e kapa e po e tërhiqja. Ai manovroi, më mbërtheu mua me dy këmbë në llërën e krahut dhe me të tjerat u ngjit pas një shkëmbi. Se tetë këmbët e tij janë me venduza thithëse, që po të mbërthyen, nuk shqiten lehtë. Pra, në vend që ta kapja unë oktapodin, më kishte kapur ai mua dhe po më mbante të lidhur për shkëmbi. U turbullova. Çështje sekondash. Por falë përvojës,  mbështeta në çast këmbët në taban të detit, u dhashë fuqi ngritëse dhe arrita ta shkëpus oktapodin nga shkëmbi, por jo nga dora ime. Isha fare pranë bregut dhe kur dola mbi shrepa dhe shqita këmbët e oktapodit nga krahu, pashë se mbi lëkurë të llërës më ishin bërë shumë njolla të kuqe, mbushur me gjak, nga thithkat e oktapodit.

Shembujt janë të shumtë, ndaj mendoj që të mos zgjatemi. Se shpesh këto histori duken si të stisura e ne gjetarët kemi marrë nam si gënjeshtarë”, përfundon rrëfimin me buzëqeshje.

Bardhyli i ka gjurmuar me pasion vendet dhe detet për të ushtruar notin, zhytjen e peshkimin, por ka patur edhe fat, herë nga detyra si gazetar që ka bredhur shumë, e herë duke shkuar te pjesëtarë të familjes që jetojnë në shtete të ndryshme. Kështu, ai ka shoqëruar si gazetar ansamblin e Dibrës në Festivalin Ndërkonbëtar që u zhvillua në qytetin e Samsunit të Turqisë. Ishte muaji gusht i vitit 1982. Samsuni ndodhet në brigjet turke të Detit të Zi dhe Bardhyli e shfrytëzoi vapën e gushtit jo vetëm për të shetitur me varka, por edhe të kridhje në  det në plazhin e bukur të atij qyteti. Po në këtë kohë, ansmbli qëndroi dy ditë e dha  shfaqje  në Çanakala. Bardhyli  e shfrytëzoi prap rastin dhe u zhyt në Dardanele. Në Turqi ka të afërm dhe ka qëndruar me muaj, kështu që nuk mund të rrinte pa gjuajtur me grep dhjetëra herë në qendër të Stambollit, mbi urën e Gallatës. Po ka notuar edhe në  gjiret e bukur rreth Stambollit dhe në ngushticën e Bosforit. Në Greqi, gjithashtu, ka provuar disa plazhe pranë Athënës e në brigjet e ishujve piktoreskë rreth saj.

Në vitet e fillimit të këtij shekulli, edhe pse tashmë në moshë të thyer, Bardhyli ka lënë nam si peshkatar edhe në Amerikë, ku ka banuar te djali në Boston për gati tre vjet. Tregimi vazhdon:

“Në Boston “ekipin” e peshkimit e gjeta të ngritur me shqiptarë. Ndër kryesorët qenë djali im, Edi, ish-çiklisti tiranas Agron Bega dhe ish-futbollisti Sokol Resmja. Ata i kishin të gjitha pajisjet, deri te varka me motor. Po gjuanin vetëm me kallama e grepa. Iu bashkova  grupit me shumë kënaqësi dhe më emëruan “komandant”. Gjuetinë e bënim në brigjet detare  të oqeanit Atlantik rreth Bostonit dhe vetëm muajt e verës. Ligjet amerikane për peshkimin me grepa ishin sa të lira, aq dhe të shtrënguara. Të lira, sepse mund të gjuaje ku të doje në birigjet e detit, pa patur nevojë për leje. Të shtrënguara, se koha e gjuetisë përcaktohej saktësisht për çdo lloj peshku, po ashtu madhësia që lejohej të kapej dhe sasinë që mund të merrje. Kur isha unë herën e fundit në Amerikë, në vitin 2006, për shembull, koca gjuhej nga qershori deri në tetor dhe duhet të kishte madhësinë rreth 22 cm dhe lejohej të merrje 50 copë për person. Levreku  ishte më i shtrënguar, se duhet të qe 75 cm dhe jo më shumë se një për person. Po të kapnin grepat jashë këtyre përmasave, i lëshinim prapë në det, se po të të gjenin kundravajtje, të gjobisnin aq rëndë, sa të mos të të vinte më mendja jo vetëm të zije peshk, por as të bleje në dyqan. Nuk thonë kot që frika i ruan vreshtat.

Në muajt qershor dhe  deri në tetor, kur lejohej gjuetia e këtyre llojeve ( kishte dhe lloje të tjera që mund të gjuheshin gjithë vititn), ne shkonim për peshkim në breg të Oqeanit Atlantik, në Kep Kod, rreth 150 km larg nga Bostoni. Gadishulli qe një vend shumë piktoresk, pronë e familjes presidenciale Kenedi. Aty kocat vinin nga shtegtimi në tufa dhe ne  i peshkonim për një kohë të shkurtër të 50 copët që lejoheshin të merrnim me vete. Kur kapnim më të vegjël, i lëshonim përsëri në det. Aty kemi lënë nam edhe me levrekë të mëdhenj, me peshk Ton e sidomos me  Blufish, siç i thoshin në Amerikë. Ishte një lloj peshku shumë i ngjashëm në Levrekun, por qe më i egër dhe lejohej ta peshkoje në çdo kohë dhe pa limit në madhësi e në sasinë që merrje. Kam patur fatin që në Kep Kod të kap me grep një Blufish mbi 8 kile, që u cilësua nga grupi e peshkatarëve si kampion i vitit. E kam në fotografi, bashkë me dhjetra foto të tjera peshkimi.

Dhe që të mos e zgjat më tepër, ne siguronim peshkun e cilësisë së parë për gjithë vitin, duke e mbajtur në frigoriferë të posaçëm. Ka ndodhur që unë jam kthyer në Tiranë për 10 muaj e kur shkova përsëri në Amerikë kam gjetë në frigorifer përsëri kocat që kisha zënë vetë një vit më parë.   Por dua të përmend se nga gjuetia jonë kanë përfituar peshk të freskët gratis shumë familje shqiptare, me të cilat kishim miqësi.

U krijuan dhe disa grupe të tjerë peshkimi me shqiptarë, që  gjuanin peshk në zonën e Bostonit. Me ta patëm marrëdhënie të mira e bashkëpunim. Unë bëra një foto- reportazh për grupin tonë të peshkimit, që u botua në një faqe më vete në gazetën për shqiptarët “Ylliria” të Njujorkut, që na bëri të njohur në gjithë diasporën dhe morëm shumë telefonata përgëzuese.   

Eh, historitë e zhytjeve e të peshkimt nuk kanë fund”. 

3. Bardhyli, shkrimtari i detit

E pyesim pse e quajnë shkrimtar i detit. Ai mendohet një çast, hedh mendimin në të kaluarën e thotë:

“Kaq i lidhur sa kam qenë unë me sportin dhe me detin, shtoi kësaj dhe një fije talenti qysh në bankat e shkollës kur botova poezitë e para në shtypin qendror, formimi që mora në Fakultetin e Gjuhës e të Letërisë Shqipe, por dhe përrallat që me tregonte nëna mjeshtërisht, nuk mund të mos më çonin drejt lëvrimit të letërisë artistike. Ç’është e vërteta, vepra letrare fillova të shkruaj me vonesë, nga që sporti më ka marrë shumë kohë. Kur filluan të më lënë fuqitë dalengadalë, mbas moshës 40 vjeç, e gjeta veten te pasioni i hershëm, letërsia.

Nuk është rastësi  që tre librat e parë që shkrova për fëmijë e kanë tematikën njëqind për qind të lidhur me detin. Ato janë “Përrallat e detit” më 1975, novela “Zhytësit e vegjël të thellësive” më 1977 (ribotimi i këtij viti, i ilustuar me ngjyra, mban titullin “Zhytësit e vegjël”) dhe  romani fantastiko-shkencor “Ekspedita e kaltër” më 1980. Dola pastaj, nga deti në tokë dhe shkrova ca libra të tjerë për fëmijë, si përmbledhjen me përralla “Zjarrfikësi i Pyllit”, novelën përrallë “Tërfili me katër fletë” dhe vëllimin me 60 rrëfenja “Pse qau delfini?” . Më 2001 iu ktheva përsëri detit dhe botova romanin “Në kthetrat e Piratit”. Edhe në librat e tjerë që botova në vitet e mëvonshme , kryesisht me përralla apo rrëfenja, nuk mungon tematika e detit”.

E pyesim nëse veprat për detin janë thjeshtë nga përvoja e tij vetiake, apo ka dhe diçka tjetër që e ka ndihnuar në këtë krijimtari.

Na thotë se kryesore ka qenë pasioni i tij për detin dhe njohja konkretisht e botës së nunujshme, duke kryer mijëra e mijëra zhytje. Por këto kanë qenë të pamjaftueshme. Bardhyli ka studiuar shumë libra  shkencorë për detin, për botën e larmishme dhe disi të panjohur të thellësive, për faunën e florën, për peshqit e kafshët e rrezikshme, për misteret e detit, për ngjyrën, kripshmërinë, për lëvizjet e rrymave detare e shumë e shumë kuriozitete të tjera që janë bërë pjesë e librave të tij. Aq njohës i thellë i detit është bërë Bardhyli, sa shumëkush  e ka ditur se ai ka mbaruar për biologji apo për fizikë, e jo për letërsi.

Që ta kemi më të qartë se si pasqyrohet bota e detit në librat e Bardhylit, le të përmendim shkurt disa të dhëna për librat me këtë tematikë.

Në librin e parë, “Përrallat e detit”, përdoren fabula tërheqëse  që marrin shkas nga karaketeristikat shkencore të peshqve apo të kafshëve që rriten kryesisht në detet  Jon dhe Adriatik. Veç anës edukuese, fëmijët njihen shkencërisht me botën e nunujit dhe sidomos me peshq e kafshë të tilla, si  levreku, koca, sargoi, oktapodi, peshku shpatë, peshku dhelpër, peshkaqeni, pina e shumë e shumë të tjerë, që duken  sikur janë me emra të shpikur, por janë emërtime shkencore, si peshku hënë, peshku shigjetë, peshku sharrë, peshku elektrik, peshku kovaç, kali i detit, peshku dallëndyshe e dhjetëra të tjerë.            

Te  novela“Zhytësit e vegjël të thellësive” në tërësi përshkruhen aventurat e peshkimit  e të zhytjeve të vet autorit me shokët e tij. Fëmijët zbulojnë botën e mistershme të nënujit në brigjet e Sarandës e të Ksamilit, befasohen nga peshku helmues, futin në grackë dinamitsit që shfarosin peshqit, ndeshen me oktapodë “gjigandë”, përleshen me peshkun e gurit etj.

Ilustrimi mjeshtërisht me ngjyra nga piktori Llazar Taçi i bën këto dy libra të pëlqyeshme jo vetëm nga fëmijët, por  dhe nga të rinjtë e deri të rriturit.

Libër mjaft  interesant dhe me vlera të veçanta njohëse dhe edukative është romani fantastiko-shkencor “Ekspedita e kaltër”, botuar së pari më 1980 dhe ribotuar i përmirësuar disa herë vitet e fundit. Ky roman nxit së tepërmi fantazinë e fëmijëve në botën e shpikjeve dhe të realizimeve shkencore, kryesisht për detin,  Edhe pse romani është shkruar 28 vjet më parë, fantazia shkencore që pasqyrohet në të, është bërë realitet në shumë fusha që në ditët e sotme. Po e ilustrojmë me pak shembuj.

Në roman Saranda paraqitet si një qytet madhështor, me pallate shumëkatëshe, me vila në gjithë kodrat për rreth, me hotele turistike, Universitet, me portin e jahteve, me sigurimin e energjisë nga panelet diellore etj.

Bregdeti i Jonit dhe i Adriatikut, që nga Butrinti deri në Durrës, është mbushur me hotele turistike e vila moderne, në Ksamil, Kakome, Bunec, Qeparo, Jal, Himarë, Dhërmi, etj. janë ndërtuar fshatra turitike. Gjithë vijën bregdetare e përshkon një autostradë që përfundon deri në kufirin grek. Madje në Karaburun është hapur një tunel i madh, që  autostrada të shkurtojë e të kalojë sa më pranë bregdetit. Në Llogora është ngritur pikë turistike botërore, ku pushuesit zbresin me teleferikë deri në Orikum, që është bërë qytet  turistik.

Le pastaj ndërtimi i maketit të një hidrocentrali gjigand në kanalin e Otrantos, që shfytëzon dy rryma të fuqishme ujore që përshkojnë detet Jon e Adriatik, ngritja e plantacioneve me bimë detare me vlera të larta ushqimore e farmaceutike, përdorimi i helikopterëve që jo vetëm fluturojnë në lartësi, por edhe lundrojnë në ujë e zhyten si batiskafë në thellësi, ndërtimi i një uzine lundruese që përpunon mineralet e ujit të detit dhe të sedimenteve detare, ndërtimi i laboratorit në taban të detit, i uzinës për shkripëzimin e ujit të detit dhe përdorjen e tij për vaditjen e plantacioneve të agrumeve dhe ullinjve dhe për ujë të pijshëm për gjithë bregdetin. Butrinti, gjithashtu, që në vitin 1980 na paraqitet si pikë muzeale botërore, ku, veç të tjerash, aty organizohet dhe konferenca shkencore ndërkombëtare “ E kaluara, e sotmja dhe e ardhmja e Butrintitt”.

Dhe gjithë sa shkruam për “Ekspeditën e kaltër” janë shumë pak në krahasim me atë që na jepet në roman. Autori, përmes njohurive shkencore që ka dhe fantazisë, na fut në një botë tejet interesnte dhe, çka është më e rëndësishme, shumë nga parshikimet e tij sot janë bërë realitet në brigjet e deteve tona.

Libri tjetër “Në kthetrat e Piratit”, botuar së pari më 2001, edhe pse tërësisht i lidhutr me detitn, ka më të theksuar qëllimin edukativ. Ngjarjet zhvillohen në Sarandë dhe në brigjet e Ksamilit. Heronjtë kryesorë dhe këtu janë fëmijë e të rinj zhytës e peshkatarë, por shikohen  në bëmat e tyre, ne veset dhe vyrtitet. Pirati i këtij libri nuk u ngjason atyre të kohëve të shkuara. Ai është pirat i kohëve të sotme, gjithnjë aktual, që shfrytëzon braktisjen e shkollës nga një djalosh i ri dhe e fut në kthetrat e tij, deri në vjedhje e vrasje. E, megjithatë, në roman jepen skena mjaft interesante të zhytjeve e të peshkimi, aventura të këndshme e të rrezikshme fëmijësh etj.

Unë mbeta e kënaqur nga biseda a gjatë që bëmë me këtë moshatar me një veprimtari të gjithnshme, që edhe tani vazhdon të shkruaj libra për fëmijë, pa u shkëputur nga tematika e detit. Para se të ndaheshim, më tha me buzëqeshje: “Doni më për Belulin?”. Qesha dhe unë me shakanë e tij dhe iu përgjigja:

- Faleminderit që u tregove i gatshëm që të më ndihmoje. Shpresoj që lexuesit ta mirëpresin, sepse nuk do ta njohin më Bardhylin vetëm si Mësues i Merituar,  si gazetar dhe punonjës shkencor, si drejtues i arsimit me veprimtari të shquar pedagogjike e oraganizative, por edhe si shkrimtar të detit, si zhytës e peshkatar të zotin.

Paç pleqëri të bardhë, shëndet, mendje të freskët dhe krijimtari të pashtershme për fëmijë!

                                                                                               Faik Islamaj