“EKSPEDITA  E  KALTËR”

- Roman fantastik - shkencor-

Autor:  Bardhyl  Xhama                  

Shtëpia Botuese “EXTRA”

R e c e n s ë

                                     Romani fantastik - shkencor “Ekspedita e Kaltër” është shkruar nga shkrimtari Bardhyl Xhama. Është botuar së pari në vitin 1980 dhe ka fituar çmimin e dytë në Konkursin Kombëtar të Letërsisë për Fëmijë.

                                    Në vitin 2004 u ribotua nga Shtëpia Botuese “EXTRA” i ripunuar dhe i shkurtuar, me kopertinë të re, format dhe faqosje më të mire, i ndarë në 24 kapituj në 127 faqe. Ky ribotim është i nivelit më të lartë cilësor në të gjithë komponentët.

                                   Romani ka vlera të mirëfillta  artistike, gjuhësore  e shkencore dhe nxit së tepërmi fantazinë e fëmijëve .

                                   Ngjarjet e romanit vendosen në Sarandë, ku një grup fëmijësh nisin një ekspedite  fantastik0-shkencore në detet Jon dhe Adriatik me synimin për të ndërtuar maketin e një hidrocentrali në Kanalin e Otrantos, që do të punojë me energjinë e “Lumenjve pa brigje”  e që përshkojnë faktikisht këto dy dete. Për këtë ata zhyten me mjetet e të ardhmes në detet Jon dhe Adriatik,  zbulojnë të fshehtat e tyre, vizitojnë laboratorë në taban të detit e uzina lundruese që nxjerrin minerale të rralla e te dobishme, ndeshen me vështirësitë e natyrës, me kafshët e detit, sulmohen nga  anijet pirate, fluturojnë, lundrojnë e zhyten  me mjete moderne fantastike, kryejnë prova e eksperimente të shumta, gjer sa arrijnë të ndërtojnë maketin e hidrocentralit të ëndërruar, që do t’i japë dritë elektrike mbarë vendit.

                                   Romani shpalos zgjuarsinë e aftësinë e fëmijëve, guximin e trimërinë, shoqërinë e miqësinë, shpirtin kërkues e krijues, vendosmërinë për të realizuar detyrën. Në gjithë veprimtarinë që zhvillojnë, personazhet kanë edhe ndihmën e të rriturve, por nisma e vetëveprimi është tipari i tyre themelor.

                                  Romani është i ngjeshur me të dhëna shkencore për detet Jon e Adriatik dhe për bregdetin tonë, aq sa mund të quhet edhe si një enciklopedi e vogël.  Me vlerë është fakti që disa nga parashikimet fantastike në romanin e botuar 26 vjet më parë, sot  janë bërë realitet, ose janë vënë në rrugën e zgjidhjes.  

                                Pra, fëmijët jo vetëm zgjerojnë horizontin gjuhësor, letrar e shkencor, por u ndizet dëshira e kureshtja  që të parashikojnë e , pse jo, të përgatiten për të ardhmen e vendit.    Romani u adresohet nxënësve të klasave të shtata e të teta, që  i kuptojnë më mire  dukuritë që përshkruhen, mbi bazën e programeve mësimore. Po libri lexohet me ëndje edhe nga nxënësit e klasave të tjera.

                                   Aparati pedagogjik në fund të tekstit,, përbën një risi në botimet për fëmijë dhe gjatë këtyre tre vjetëve është mirëpritur nga shkollat

.

Tiranë, gusht 2006